Poczta elektroniczna zapewnia niemal natychmiastową komunikację między komunikującymi się stronami. „Prawie” – ze względu na fakt, że jednak zdarzają się pewne minimalne opóźnienia. Odpowiedzią na ten problem, zaproponowaną przez firmy programistyczne, było stworzenie nowej platformy komunikacji internetowej w postaci programów zapewniających stałą dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym. Przykładami takich programów na rodzimym gruncie są Gadu Gadu (www.gadugadu.pl), Tlen (www.tlen.pl) czy WP Komunikator (www.wp.pl). Do programów działających na podobnej zasadzie jak te wymienione powyżej, ale mających znacznie większą bazę użytkowników i większy zasięg, należą AOL Instant Massanger czy MS Massanger. Istnieją również aplikacje działające tylko w środowiskach lokalnych, przeznaczone do komunikacji w czasie rzeczywistym w ramach platform intranetowych i zamkniętych sieci LAN. Problem komunikatorów internetowych w czasie rzeczywistym jest o tyle ciekawy, że powoli wypierają one „tradycyjną” komunikację za pomocą poczty internetowej. Wynika to z faktu, że zapewniają one praktycznie wszystkie funkcje oferowane przez pocztę elektroniczną, a jednocześnie wprowadzają wiele nowych. Komunikatory internetowe czasu rzeczywistego ewoluowały w ostatnich latach od prostych aplikacji zapewniających jedynie komunikację w czasie rzeczywistym (czat) do zaawansowanych platform komunikacyjnych umożliwiających transfer plików w oparciu o własne sieci peer-to-peer, rozmowy głosowe i obrazy z kamer internetowych.
Główne cechy komunikatorów czasu rzeczywistego to:
– Zapewnij komunikację tekstową w czasie rzeczywistym.
W rozmowie przez komunikator RT tekst napisany przez jednego użytkownika po wysłaniu jest natychmiast, bez opóźnień, wysyłany i czytany przez odbiorcę. Nie ma potrzeby „odbierania” i otwierania wiadomości e-mail, co daje znaczną oszczędność czasu i efekt „rozmowy”, a nie wymiany listów.
– Każdy użytkownik otrzymuje swój własny, unikalny numer kontaktowy.
W ten sposób sieci budowane przez komunikatory upodabniają się do sieci tradycyjnej telefonii.
– Użytkownicy komunikatora mogą „widzieć” statusy innych użytkowników.
W przypadku komunikatora Gadu Gadu są to: dostępny, zaraz wróci, niedostępny oraz wszystkie wymienione z dodatkowym opisem, np.
Należy zauważyć, że status odbiorców wiadomości nie ma wpływu na to, czy otrzymają oni wiadomość, czy nie – jeśli użytkownik nie ma włączonego komunikatora internetowego, a wiadomość została do niego wysłana, zostanie ona zapisana na serwerze i odbiorca otrzyma ją po uruchomieniu aplikacji.
– Komunikatory umożliwiają przesyłanie różnego rodzaju plików na zasadzie peer-to-peer.
Mamy tu przykład, jak komunikator RT przejmuje klasyczne funkcje poczty elektronicznej.
– Komunikatory umożliwiają komunikację głosową.
W tym przypadku jedynym dodatkowym wyposażeniem potrzebnym do prowadzenia rozmowy głosowej jest mikrofon i słuchawki (lub głośniki) – w praktyce jest to wciąż rzadka forma korzystania z komunikatora ze względu na ograniczenia prędkości przesyłu danych w Internecie (przynajmniej w polskich warunkach). Za pośrednictwem niektórych komunikatorów możliwa jest również bezpośrednia komunikacja wizualna za pomocą kamer internetowych.
– Konferencje online.
Interesującą cechą wielu nowych komunikatorów jest możliwość prowadzenia czatu tekstowego z wieloma użytkownikami jednocześnie, czyli prowadzenia czegoś w rodzaju konferencji online.
– Blokowanie niechcianych wiadomości.
Komunikatory umożliwiają blokowanie otrzymywania wiadomości od niepożądanych nadawców.
Komunikacja RT (lub Instant Messaging) oparta na samodzielnych aplikacjach jest stosunkowo nowym rozwiązaniem i z pewnością minie jeszcze trochę czasu, zanim upowszechni się na skalę poczty elektronicznej.
Jednak tak wiele przemawia za tą formą dystrybucji, że wiadomości RT to platforma przyszłości dla komunikacji online. Już teraz możemy mówić o tym, że e-mailing powoli jest zastępowany przez ten nowy sposób dystrybucji informacji. Dzieje się tak z kilku powodów:
-Bezpieczeństwo.
Przede wszystkim komunikator jest bezpieczniejszy niż poczta elektroniczna. Od czasu do czasu środowisko sieciowe jest „wstrząsane” kolejnymi falami ataków wirusów rozprzestrzeniających się za pośrednictwem poczty elektronicznej. Nie zdarzyło się jeszcze, żeby autorzy wirusów zaatakowali użytkowników sieci za pośrednictwem komunikatora RT. Nie oznacza to, że komunikatory internetowe są pozbawione wad. Hakerzy dość często atakują serwery komunikacyjne, zdarzają się też sytuacje, że nieupoważnione osoby „przejmują” konta użytkowników. Należy jednak zauważyć, że incydenty te nie mają charakteru masowego i zdarzają się nie częściej niż w przypadku kont czy serwerów pocztowych.
– Większe możliwości.
Komunikatory RT spełniają już dziś wszystkie funkcje poczty elektronicznej i oferują wiele nowych, których poczta elektroniczna nie posiada.
– Integracja.
Do niedawna głównym problemem hamującym rozwój platform RTC był brak kompatybilności między różnymi aplikacjami. Innymi słowy, użytkownicy komunikatora Gadu Gadu nie mogli rozmawiać z użytkownikami programu Tlen.
Możemy teraz mówić o procesie stopniowej integracji programów RTC. Celem jest stworzenie ogólnej sieci komunikacyjnej łączącej poszczególne podsieci aplikacji w jedną całość i umożliwiającej komunikację użytkownikom różnych programów. Kwestia integracji systemów komunikacji RT musi być rozpatrywana także w kontekście kompatybilności między systemami. Choć można powiedzieć, że obecnie platforma Windows stworzona przez Microsoft osiągnęła dominującą pozycję na rynku, nie należy zapominać, że wielu użytkowników korporacyjnych korzysta z innych platform, takich jak MacOS, Linux czy AmigaOS. Również w tej kwestii podejmowane są wysiłki integracyjne i można się spodziewać, że wkrótce komunikacja RT stanie się podobna do poczty elektronicznej także na tym poziomie.
Rys. 6) Komunikator RT Gadu Gadu. Po prawej stronie rysunku widoczne jest okno zawierające listę kontaktów użytkownika. Kliknięcie dowolnej pozycji listy uruchamia okno służące do prowadzenia rozmowy (po lewej).
gadu.gadu.pl
Wykorzystanie komunikatorów RT w ePR.
Chociaż funkcje modelu komunikacji RTC krzyżują się z funkcjami e-mailingu, jest to wciąż model przyszłościowy. W chwili obecnej główne funkcje RTC możliwe do wykorzystania w procesie e-PR to:
– Wszystkie funkcje poczty elektronicznej. Nie należy jednak zapominać, że komunikatory internetowe nie są jeszcze tak powszechnym sposobem komunikacji w sieci jak e-mailing, więc ich wykorzystanie należy traktować jako pomocnicze w stosunku do komunikacji e-mailowej.
– Zbudowanie efektywnej sieci internetowej i intranetu do komunikacji wewnętrznej.
– Organizacja wewnętrznych i zewnętrznych konferencji online odbywających się w czasie rzeczywistym.
– Tworzenie swoistego biura obsługi klienta w oparciu o sieci RTC.
– Udzielanie wywiadów i odpowiadanie na pytania otoczenia (dziennikarzy) za pośrednictwem RTC. W tym przypadku jest to znacznie wygodniejsza forma niż „wywiady mailowe”, ponieważ rozmówcy mają wpływ na przebieg rozmowy i mogą wzajemnie wpływać na swoje postawy i odpowiedzi.