W rezultacie przeprowadzonych w okresie od marca 1999 do lutego 2002 roku badań zebrano bogaty materiał obejmujący zarówno dane dotyczące fizycznych i chemicznych właściwości wód potoków sopockich i przybrzeżnej strefy Zatoki Gdańskiej, jak i rozwijających się w nich zbiorowisk okrzemek bentosowych. Docelowo, zaplanowane analizy miały stworzyć podstawę oceny wpływu wód badanych cieków na kondycję środowiska zatoki. Wprawdzie systematyczny monitoring wód potoków i kąpieliska Sopot prowadzony jest przez zobligowane do tego instytucje, między innymi Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Gdańsku i Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Sopot, jednak zakres badanych przez nie parametrów jest uzależniony od wymagań nałożonych przez polskiego ustawodawcę, i nie zawsze obejmował właściwości wód istotne dla organizmów żywych je zamieszkujących.
W niniejszej pracy główną uwagę skupiono na zbiorowiskach okrzemek bentosowych zasiedlających potoki sopockie i przybrzeżną strefę Zatoki Gdańskiej w rejonie ich ujść do morza. Wykorzystuj ąc potencjał bioindykacyjny tej grupy glonów podjęto się próby oceny wpływu wód potokowych na stan środowiska w przybrzeżnej strefie Zatoki Gdańskiej, w rejonie „kąpieliska morskiego Sopot”. Ocena cech środowiska oparta głównie na wskaźnikach biologicznych jest zalecana przez Dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 23 października 2000 roku i Polska, jako kraj członkowski, jest zobligowana do wprowadzenia ich do monitoringu stanu wód powierzchniowych według nowych standardów (np. dla oznaczania, liczenia i interpretacji okrzemek w próbach bentosowych pochodzących z wód płynących obowiązuje dokument Europejskiego Komitetu ds. Standaryzacji EN 14407:2004E).
Jednym z najważniejszych czynników środowiska wpływających na skład i strukturę zbiorowisk organizmów żywych jest temperatura. Analiza temperatury w badanych wodach wykazała brak statystycznie istotnych różnic wartości tego parametru pomiędzy poszczególnymi stanowiskami niezależnie od pory roku, czyli parametr ten przez cały okres badawczy w jednakowym stopniu warunkował rozwój flory okrzemkowej w potokach sopockich i Zatoce Gdańskiej.
Zasolenie wyraża udział substancji rozpuszczonych w wodzie soli w wodach powierzchniowych i wynosi w większości rzek średnio od 200 do 500 mg-dm”3 (Dojlido i in. 1999).
W badanych wodach potokowych zasolenie było parametrem charakteryzującym się dużą zmiennością. Wzrost wartości tego czynnika w ujściach potoków spowodowany był kontaktem z wodami zatokowymi, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Jak wykazano na podstawie analiz statystycznych, najbardziej narażone na dopływ wód zatokowych było ujście Potoku Haffnera Na uwagę zwraca fakt wzrostu zasolenia na stanowiskach usytuowanych w górnym i środkowym biegu Potoków Haffnera, Babidolskiego i Grodowego na przełomie jesieni i zimy. Za wzrost zasolenia wód cieków obarcza się ścieki, np. wody opadowe niosące zanieczyszczenia spłukiwane z ulic (Starmach i in. 1976), lub stosowanie soli na szeroką skalę do oczyszczania ulic z lodu w okresie zimowym (Allan 1998), co w obu przypadkach wydaje się być prawdopodobnym źródłem soli w wodach badanych potoków.
Odczyn wód czystych zależy od zawartości węglanów i dwutlenku węgla; wody węglanowe są zasadowe, a wody ubogie w węglany są kwaśne. Na wartości pH w wodach mają wpływ takie elementy, jak: rodzaj podłoża, z którego mogą być wymywane związki o charakterze kwaśnym lub zasadowym, sposób użytkowania terenu, doprowadzone zanieczyszczenia bądź opady atmosferyczne. Wody powierzchniowe maj ą na ogół pH od 6,5 do 8,5 i rzadko przekraczają zakres od 4 do 9 (Dojlido 1987).
Wzdłuż biegu każdego z potoków obserwowano wzrost wartości odczynu wody, ale generalnie nie przekraczały one wielkości charakterystycznych dla naturalnych wód płynących. Stanowiska ujściowe różniły się istotnie pod względem wielkości tego czynnika, jednak obserwowane zmiany nie miały wpływu na wartości pH rejestrowane w zatoce. Według danych wieloletnich odczyn sporadycznie był czynnikiem powodującym pogorszenie jakości wód w potokach sopockich (Beszczyński 1999, Walkowiak 2000, Błaszczak 2002).
W badaniach chemicznych zawartość tlenu rozpuszczonego jest jednym z najważniejszych wskaźników jakości wody, ponieważ jest on niezbędny do życia organizmów wodnych. Tlen rozpuszczony w wodzie pochodzi głównie z powietrza, choć jego źródłem może być także proces fotosyntezy roślin wodnych, a jego zawartość w ciekach wodnych zależy od zmian temperatury w ciągu roku, ciśnienia atmosferycznego i intensywności procesów fotosyntezy (Starmach 1969, Starmach i in. 1976). W czystych wodach powierzchniowych zawartość tlenu zwykle odpowiada 100-procentowemu nasyceniu, a w zanieczyszczonych substancjami organicznymi tlen rozpuszczony zużywany jest na procesy biochemicznego rozkładu tych substancji i jego zawartość może obniżyć się poniżej 100 % nasycenia (Gomółka 1980). W rzekach o słabym rozwoju roślinności zawartość tlenu jest związana z jego rozpuszczalnością w danej temperaturze i waha się w granicach od 6 do 8 mg-dm’3 w ciągu lata oraz od 8 do 12 mg-dm’3 w ciągu zimy (Starmach i in. 1976).